بررسی هنر گرافیک در ایران:

هنر گرافیک در ایران نیز سابقه‌ای طولانی دارد. نگاهی به آثار و سنگ‌نبشته‌ها و دیوارنگاری‌های باستانی، از محوطه‌ی باستانی تیمره در خمین گرفته تا تخت‌جمشید و طاق‌بستان، نشان از دیرینگی تصویرگری در میان هنرمندان ایرانی دارد. اما آن‌گونه که مرتضی ممیز، پدر گرافیک نوین ایران می‌نویسد، تاریخچه‌ی نخستین طراحی نوین آگهی به سال ۱۹۰۸ (حدود ۱۲۸۷ شمسی) و در گوشه‌ای از تهران بازمی‌گردد. از آن پس، طراحی گرافیک ایران به‌مرور سبك و سیاقی غربی را به خود گرفت و در پی آن، دانشكده‌ی هنرهای عالی دانشگاه تهران نیز در سال ۱۹۴۱ ( ۱۳۲۰ شمسی) تأسیس شدند و دوره‌های هنری گرافیك و طراحی در آن ارائه شد. دانش‌آموختگان این دانشكده، بنیان‌گذار بسیاری از كارگاه‌های خوش‌نام گرافیك در تهران هستند. در سال ۱۹۶۴ اولین نمایشگاه گرافیک در تهران برگزار شد و از آن پس طراحان گرافیک ایران آثارشان را در نمایشگاه‌های داخلی و خارجی بسیاری به‌نمایش گذاشتند.

مهارت های لازم برای علاقه مندان به طراحی گرافیک:

1. آشنایی با تئوری رنگ:

انتخاب پالت رنگ مناسب تاثیر بسیار زیادی در نحوه ارتباط گیری بیننده با طرح شما دارد بنابراین، انتخاب صحیح ترکیب رنگ نقش به سزایی در انتقال حس و مفهوم طرح شما ایفا می کند. طراحانی که به تئوری رنگ اطلاع کافی ندارند، هیچ گاه نمی توانند طراحی موفقی داشته باشند، چرا که ابزارشان و کارکرد این ابزار (رنگ) را به خوبی نیاموخته اند.

2 . علم به ریسپانسیو کردن طرح:

به علت وجود صفحات نمایش با سایز های مختلف علم به ریسپانسیو طرح امری حیاتی محسوب می شود؛ چرا که طرح شما باید مناسب اندازه صفحه نمایش وسیله ی مورد استفاده کاربر باشد. به این وسیله شما فرصت های طراحی گرافیکی در زمینه وب را نیز به دست می آورید.

3 . با زبان برنامه نویسی اچ تی ام ال (HTML) آشنا شوید:

با وجود این که ممکن است شما هیچ گاه از این مهارت استفاده نکنید، اما رزومه ی شما با دانستن این مهارت کامل تر خواهد بود به علاوه، طراحی وب سایت یکی از اساسی ترین فعالیت های طراحان گرافیک شده است، شما باید بدانید اچ تی ام ال به چه صورت کار می کند و چه قابلیت هایی را دارا می باشد تا طراحی شما به بهترین شکل ممکن قابل اجرا باشد.

4. بر نرم افزار های فوتوشاپ، ایلیوستریتر و ایندیزاین تسلط کافی داشته باشید:

آشنایی با این نرم افزار ها برای طراحان گرافیک به گونه ای اجباری محسوب می شود، بسیاری از مشاغل دیگر نیز ممکن است به یادگیری یکی یا همه ی این نرم افزار ها نیازمند باشند . آشنایی با این نرم افزارها می تواند شما را به یک طراح قوی و در نهایت پر درآمد تبدیل کند. در کنار این قابلیت ها، همچنین بایستی در حیطه نرم افزار و سخت افزاری سیستم نیز وارد بوده، چرا که از این راه افزایش قوه خلاقیت و مهارت طراحی نیز میسر می گردد. در این شغل بعید است نیاز به یکی ازاین سه نرم افزار پیدا نکنید. هرچه نرم افزارهای مرتبط بیشتری را یک طراح بداند و تسلط بسیاری در آنها داشته باشد، قدرت و شهرت و درآمد بیشتری هم کسب می کند.

5: مهارت تایپوگرافی:

تایپوگرافی اساسا هنر تکنیک های نوشتاری و تنظیم آن است. این امر به مهارت طراح بستگی دارد که کار در نهایت زیبا و خوانا باشد یا بالعکس. این مهارت شامل بخش های مختلفی میباشد که طراحان باید به آن دقت کنند:

۱_ انتخاب فونت مناسب

۲_ سایز

۳_ فاصله بین خطوط (Leading)

۴_ فضا سازی و فاصله بین کلمات و حروف (Tracking and kerning)

۵_ رنگ نوشته

6. مهارت در طراحی محصولات چاپی:

اطلاعات در مورد فرایند چاپ نیز یکی از ملزومات کار طراح است. اساسی ترین اطلاعات در مورد چاپ شامل درک و شناسایی فضا و محیط رنگ است. البته دانستن چگونگی عملکرد و بکار اندازی دستگاه چاپ برای شما ضرورتی ندارد. تقریبا اکثر محصولاتی که با هدف ایجاد ارتباط با مخاطب و تبلیغ طراحی شده، به چاپ خواهند رسید. از این رو نیاز است تا یک طراح گرافیست به خوبی در زمینه چاپ دیجیتال و افست آگاهی های لازم را داشته باشد.

چطور گرافیست شویم؟

۱. از همان دوران دبیرستان به‌فکر مهارت‌آموزی باشید:

گرافیک از جمله رشته‌هایی است که در قالب رشته‌های هنرستانی نیز ارائه می‌شود. دانش‌آموزان هنرستانی در بسیاری از کشورها باید دروسی مانند تاریخ هنر، نقاشی، خوشنویسی، تصویرگری و طراحی وب‌سایت را بخوانند. طراحی گرافیک نیاز به چشمانی تیزبین و ذهنی خلاق دارد، اما در عین‌حال توسعه‌ی مهارت‌های عملی و تسلط بر نرم‌افزارهای این حوزه نیز اهمیت دارد. گرافیک از جمله رشته‌هایی است که بهتر است در سنین پایین به آن وارد شوید.

۲. مدرک گرافیک بگیرید:

امروزه علاوه‌بر دانشكده‌ی هنر دانشگاه تهران دست‌کم چهار مؤسسه‌ی دیگر تحصیلات عالیه درکنار ۶ مدرسه‌ی هنر وجود دارند كه بالغ برهزار دانشجو در هر سال پذیرش می‌كنند. این رقم، دال بر گسترش طراحی گرافیك در رشته‌های گوناگون در ایران است.

زمانی بود که یک طراح گرافیک می‌توانست به‌راحتی و تنها با ارائه‌ی چند نمونه کار خلاقانه به استخدام کارفرمایان درآید. اما درحال‌حاضر، بیشتر کارفرمایان به‌دنبال جذب طراحانی هستند که دوره‌های آموزشی جامع و آکادمیک را در این‌خصوص گذرانده باشند. در بعضی موارد، تنها داشتن گواهینامه‌های آزاد آموزشی یا دیپلم گرافیک کفایت می‌کند. اما براساس گزارش وزارت کار ایالات متحده، اشتغال طراحان تازه‌کار در مشاغل باکیفیت تنها پس از کسب مدرک لیسانس میسر است. همان‌طور که بیان شد، در حال حاضر رشته‌ی گرافیک در بسیاری از دانشکده‌های هنرهای زیبا و دانشگاه‌ها و مراکز آزاد آموزشی کشور ارائه می‌شود. رشته‌ی گرافیک علاوه‌بر تدریس در طیف وسیعی از دانشگاه‌های بزرگ دولتی، مراکز آموزشی کوچک خصوصی و غیرانتفاعی و موسسات هنری معتبر، در قالب دوره‌های مجازی نیز ارائه می‌شود. دوره‌های آنلاین زیادی در مورد گرافیک وجود دارد. برای پیدا کردن این دوره‌ها کافی است گشتی در اینترنت بزنید و در دوره‌های مجازی شرکت کنید. البته می‌توانید ویدیوهای آموزشی رایگان در این زمینه را نیز در سایت‌های آپارات و یوتیوب جست‌و‌جو و تماشا کنید.

دوره‌های آموزشی گرافیک شامل طیف گسترده‌ای از موضوعات مانند تصویرگری، اصول طراحی، گرافیک تجاری، طراحی وب، طراحی تبلیغات و آموزش مهارت کار با نرم‌افزارهای گرافیکی است. در تعدادی از مراکز آموزشی، مباحثی چون بازاریابی و اصول کسب‌و‌کار نیز در برنامه‌ی درسی دانشجویان گنجانده شده است، زیرا طراحان باید درکنار توانمندی در تهیه و ارائه‌ی پیشنهادهای شغلی، بتوانند تولیدات خود را به مشتریان بالقوه بفروشند. صرف‌نظر از دوره‌ای که انتخاب می‌کنید، سعی کنید در یک دوره‌ی آموزشی معتبر و در یکی از مراکز آموزشی صاحب‌نام مشغول به تحصیل شوید.

۳. کارآموزی کنید:

کارآموزی و دوره‌های کوتاه‌مدت کارورزی، گام مهمی در جهت یافتن فرصت‌های شغلی مناسب است. متاسفانه یکی از دلایل اصلی نرخ بالای بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی به‌ویژه در ایران، نداشتن مهارت‌های عملی است.

کارآموزی نه‌تنها تجربه‌ای کاربردی و ارزشمند از دنیای واقعی را به ارمغان می‌آورد، بلکه به کارآموزان کمک می‌کند تا درکنار کارفرمایان آینده‌نگر قرار بگیرند و ارتباطات حرفه‌ای برقرار کنند. این شبکه‌ی ارتباطی، اثری تعیین‌کننده در آینده‌ی شغلی علاقمندان به مشاغل گرافیک خواهد داشت. می‌توانید حین تحصیل و تعطیلات تابستانه یا پس از فراغت از تحصیل به‌ کارآموزی بپردازید. دوره‌های دانشگاهی رشته‌ی گرافیک در غیاب دوره‌های کارآموزی اثربخشی لازم را نخواهند داشت. دوره‌های کارآموزی فرصتی استثنایی برای کسب تجربه‌ی عملی، ایجاد روابط حرفه‌ای با جامعه‌ی طراحان و کارفرمایان و تقویت پرتفولیوی کاری فراهم می‌کند. کارهای داوطلبانه را نیز فراموش نکنید. برخی مؤسسات از جمله مراکز خیریه به‌منظور صرفه‌جویی در هزینه‌های خود، نیاز به همکارانی دارند که بدون دریافت دستمزد یا در ازای مبلغ ناچیزی امور طراحی گرافیک وب و اقلام تبلیغاتی آن‌ها را عهده‌دار شوند. می‌توانید به این مؤسسات بپیوندید تا سریع‌تر وارد بازار کار شوید و رزومه‌ی خود را قوی کنید.

۴. یک پرتفولیو یا آلبوم کاری مؤثر بسازید:

ارائه‌ی پورتفولیو در رشته‌های مرتبط با طراحی از جمله گرافیک، یکی از ارکان ادامه‌ی تحصیل یا شروع کار حرفه‌ای است. پورتفولیو تنها مدرک «لازم» نیست. بلکه می‌تواند منبعی باشد که به ما نشان می‌دهد چگونه با تاکید بر توانایی‌های خود و به دست آوردن قابلیت‌های مختلف، در رقابت با دیگران موفق‌تر عمل کنیم.

۵. به‌روز باشید:

طراحی گرافیک رشته‌ای دائما در حال تغییر و توسعه است. به‌همین سبب، طراحان باید تازه‌ترین روندهای تجاری و هنری در صنعت را دنبال کنند – چرا که در غیر این‌صورت از گردونه‌ی رقابت حذف خواهند شد. دانش و مهارت گرافیست‌ها در زمینه برنامه‌های طراحی گرافیک نیز باید همواره به‌روز باشد. سازمان‌هایی مانند موسسات هنرهای تجسمی یا انجمن‌های صنفی هنرمندان گرافیک، منبع خوبی برای دنبال‌کردن تازه‌های فناوری و نرم‌افزاری و یادگیری رویکردهای جدید طراحی هستند.

۶. وارد تحصیلات تکمیلی شوید:

طراحان گرافیک می‌توانند مهارت‌ها، خلاقیت و دانش خود در زمینه‌ی شغلی‌شان را ازطریق تکمیل دوره‌های آموزشی ارتقاء دهند. علاقمندان می‌توانند تحصیلات خود را در مقطع کارشناسی ارشد (MA) و فوق لیسانس هنرهای زیبا دنبال کنند.

مقاطع تحصیلی رشته‌ی گرافیک در یک نگاه:

رشته‌ی گرافیک از زیر مجموعه‌های گروه هنر در شاخه‌ی فنی‌و حرفه‌ای است که هر دانش آموز پس از طی کردن سال تحصیلی اول دبیرستان می‌تواند در طی یک دوره‌ی دو تا سه‌ساله و در یکی از هنرستان‌های فنی‌و‌حرفه‌ای یا کاردانش دیپلم گرافیک بگیرد. هنرجویان این رشته در طی دوران تحصیلی خود در هنرستان با موضوعاتی مانند طراحی، هنرهای تجسمی، رنگ‌شناسی، مبانی تصویرسازی، خط در گرافیک، خوشنویسی، چاپ دستی و عکاسی آشنا می‌شوند.

هنرجو می‌تواند پس از اخذ دیپلم هنرستان، بدون آزمون ورودی وارد پیش دانشگاهی هنر شود و پس از یک سال تحصیل، در کنکور سراسری هنر شرکت کرده و در یکی از رشته های عکاسی، صنایع دستی، سینما، تئاتر، مرمت آثار باستانی، هنرهای اسلامی، طراحی و چاپ پارچه و لباس، گرافیک، نقاشی، طراحی صنعتی و طراحی فرش تحصیل کند. هنرجویان این مقطع پس از ۴ سال موفق به اخذ لیسانس می‌شوند.

دارا بودن مدرک لیسانس پیش‌نیاز ورود به بسیاری از حرفه‌ها و مشاغل طراحی است. هنرجویان مقطع کارشناسی ارشد نیز بر مهارت‌های عملی و استودیویی و توسعه‌ی مهارت‌های تخصصی، مدیریت پروژه، و تئوری پیشرفته‌ی طراحی و یادگیری برنامه‌های کاربردی تمرکز می‌کنند.

مقطع هنرستان:

در نظام جدید آموزشی، کلیه‌ی دانش‌آموزان در پایان پایه‌ی نهم باید به کمک آزمون‌های رغبت‌سنجی، استعدادشناسی، شخصیت‌شناسی و نظر والدین به رشته‌ها و شاخه‌های تحصیلی مناسب خود هدایت شوند. امروزه بیش از یک سوم دانش‌آموزان ایرانی وارد رشته‌های کاردانش و فنی‌وحرفه ای می‌شوند؛ رشته‌هایی که مزیت‌شان کارمحوری است. لذا دانش‌آموزان از همان ابتدا وارد فعالیت‌ها و حرفه‌های مهارت‌محور می‌شوند. به جرات می‌توان گفت رشته‌ی گرافیک از متنوع‌ترین رشته‌های فنی‌و‌حرفه‌ای است. دلیل آن نیز تعداد مهارت‌هایی است که هنرجویان در این رشته می‌توانند یاد بگیرند. مهارت‌هایی که هر یک زمینه‌ای مساعد برای ورود به یک شغل مطلوب و پردرآمد هستند.

مقطع کارشناسی:

مقطع کارشناسی هنر در قالب چندین رشته و گرایش در سطح مراکز آموزشی تدریس می‌شود:

. ارتباط تصویری (گرافیک)
. آهنگسازی
. فرش
. ادبیات نمایشی
. کتابت و نگارگری
. بازیگری
. مرمت آثار تاریخی
. تلویزیون و هنرهای دیجیتالی
. مجسمه‌سازی
. چاپ
. صنایع دستی
. موزه
. سینما
. موسیقی نظامی
. هنر اسلامی
. نقاشی
. طراحی صحنه
. طراحی پارچه
. طراحی لباس
. نمایش عروسکی
. عکاسی
. طراحی صنعتی
. هنرهای صناعی
. نوازندگی موسیقی ایرانی
. مرمت و احیای بناهای تاریخی
. نوازندگی موسیقی جهانی.