بازاریابی بشارتی

مقدمه؛ چرا بشارتی؟
اگر در مورد کلمه بشارت جستجو کنید به مژده یا خبر خوب میرسید. این لغات که معادل فارسی کلمه Evangelism است، ریشهای مذهبی دارد. در قرآن و انجیل هم از این کلمه بارها استفاده شده است. در این تاکتیک بازاریابی ما گروهی از مشتریان را به کسانی تبدیل میکنیم، پیام خوب کسب و کار ما را به دیگران منتقل کنند. ارزش این منتقل کردن پیام چندین برابر تبلیغات است. زیرا آنها به محصول و خدمات شما اعتقاد دارند.
وقتی مشتری از شما برای دوستانش بگوید، شما را تبلیغ کند، کیفیت محصول و خدمات شما را تضمین کند، قطعا اثرگذار خواهد بود. و شما به هیچ شکل دیگری نمیتوانید این اثر را از طریق تبلیغ بر روی آن فرد بگذارید.
از همین رو به این تاکتیک بازاریابی، بازاریابی بشارتی میگویند. زیرا مانند یک مژده و پیام خوب، کسب و کار شما توسط مشتریانتان به افراد دیگر منتقل میشود. و علاوه بر انتقال پیام، اثرگذاری بههمراه خواهد داشت. زیرا افراد به چیزی که از دوستان و نزدیکانشان میشوند بیشتر اعتماد میکنند، تا یک آگهی تبلیغاتی.
تاریخچه بازاریابی بشارتی
اصلا نیازی نیست به دوران قرون جنگ های صلیبی سفر کنید. خوشبختانه شما در زمانی زندگی میکنید که بازاریابی بشارتی متولد شده است. اگر بدانید که بازاریابی بشارتی را کدام برند بوجود آورده است ایستاده به افتخار آن دست خواهید زد. برندی که تنها شنیدن نام آن تحسین همهگان را برخواهد انگیخت. بازاریابی بشارتی توسط یکی از مدیران اسبق شرکت اپل به نام گای کاوازاکی به دنیا معرفی شده است. بله شرکت مطرح اپل. برای همین است که هرجا در مورد خرید گوشی تلفن همراه صحبت میشود، همه بر روی کیفیت بالای گوشیهای اپل هم عقیده هستند. گای کاوازاکی در کتاب خود به نام هنر آغاز کردن و چگونگی به جنون کشاندن رقبا، عامل تبدیل شدن مشتریان به مبشران برند را انگیزهی آنها برای تبدیل دنیا و زندگی افراد به دنیا و زندگی بهترعنوان کرده است. به همین علت است که اگر یک محصول یا برند از کیفیت بالایی برخوردار باشد و به زبان سادهتر برای بهتر ساختن زندگی افراد تهیه شده باشد، از استقبال مردمی بیشتری برخوردار است. البته نه استقبال از روی ناچاری، بلکه استقبال قلبی و واقعی برای مصرف محصولات آن برند.
بازاریابی بشارتی چگونه عمل میکند:
تا اینجای کار متوجه شدید که چه اتفاق جالبی در امر معرفی محصولات، خدمات و برند شما افتاده است. اما نکته جالب روش بازاریابی بشارتی به نحوهی انجام فرآیند است. بسیار واضح است که اگر شما در یک دوراهی قرار بگیرید، مشورت کردن و شنیدن پیشنهاد از دوستان و آشنایان را ملاک انتخاب خود قرار میدهید. حال فرض کنید در یک دوراهی خرید یک محصول قرار گرفتهاید که برندهای مختلف اقدام به ارائه نمونههایی از آن کردهاند. در این میان شنیدن پیشنهاد و مزایای برندها از طریق بازاریابهای خود شرکتهای فروشنده شما را بیشتر ترغیب به خرید میکند یا شنیدن راهنمایی از دوستان و آشنایان نزدیک و دلسوز شما؟ در حالت دوم به دلیل آنکه صداقت در حرف اطرافیانتان را به خوبی درک و باور میکنید و از آنجایی که مشورت و پیشنهاد آنها تنها برای صلاح شماست و هیچگونه نفع مالی از طریق شرکتها و برندها نصیب آنها نمیشود، بیشتر مورد قبول شما واقع خواهد شد. بله درست متوجه شدید، در بازاریابی بشارتی هیچگونه هزینهای برای تبلیغات نخواهید پرداخت و از نظر بودجه نیز از تمام مدل های بازاریابی بسیار مقرونبهصرفهتر است. در بازاریابی بشارتی، مشتریان خشنود شما که تبدیل به مبشران شما شدهاند، اقدام به تبلیغ رایگان و تمجید و تعریف از برند، محصولات و خدمات شما میکنند. اما هرگز فراموش نکنید برای دریافت موج مثبت از بازاریابی بشارتی باید همواره و مدام در حال ارائه نوآوریهای مورد نیاز مشتریان و بهبود کیفیت خدمات، محصولات و سرویسهای خود به مشتریان باشید تا علاقه و اشتیاق مخاطبان و مشتریان شما برای خرید و همچنین انجام بازاریابی بشارتی شما بیشتر و بیشتر شود.
تفاوت بازاریابی بشارتی با بازاریابی دهانبهدهان و ویروسی:
بازاریابی بشارتی از دل بازاریابی دهانبهدهان شکل گرفته است. در بازاریابی دهانبهدهان صرفا یک محصول و یا خدمات یک کسب و کار به دیگران منتقل میشود. و ممکن است آن شخص خیلی هم طرفدار شما نباشد. در یک فضای عادی و دوستانه ممکن است محصول شما بهعنوان یک پیشنهاد معرفی شود.
اما در مدل بشارتی، شخصی که شما را تبلیغ میکند، عمیقا به شما -کسب و کارتان- و محصول و خدماتتان اعتقاد دارد. و بهدلیل اعتمادی که به محصول شما دارد آن را معرفی و پیشنهاد میکند. پیشنهاد هم صرفا این نیست که فقط خدمات معرفی شود، بلکه مانند مثال مطرح شده، ممکن است با تعصب از شما دفاع کند.
اتفاقی که امروزه برای برخی شرکتهای بزرگ در دنیا میافتد. درست مانند جملهی گای کاوازاکی، افرادی که برای مثال شرکت اپل را تبلیغ میکنند، هیچ پولی از این شرکت دریافت نکردهاند و حتی قرار نیست کالایی به آنها داده شود. آنها صرفا بهواسطه اعتقادشان این کار را انجام میدهند.
پس بهصورت کلی در بازاریابی دهانبهدهان «حداقل» نام و محصول/خدمات یک کسب و کار معرفی میشود، اما در بازاریابی بشارتی، «حداقل» صرفا انتقال و معرفی کسب و کار نیست، بلکه توصیه و پیشنهاد آن است.
بازاریابی بشارتی هم کلا با بازاریابی ویروسی متفاوت است. زیرا قرار نیست خدمات کسب و کار شما و محصولتان به سرعت به افراد معرفی شود. در بازاریابی بشارتی کمیت مهم نیست. و مهم نیست که مبشر یا مبلغ کسب و کار شما، شما را به یک نفر معرفی کند یا ۱۰۰ نفر. اما در بازاریابی ویروسی کمیت اهمیت دارد. و مهم است که محصول شما به چند نفر معرفی میشود.
مزایای بازاریابی بشارتی:
استفاده از بازاریابی بشارتی مزایای عمدهای را برای کسبوکار در بردارد که از آن جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
» بازاریابی بشارتی باعث افزایش جذب مشتریان و کاهش هزینه جذب مشتری میشود
معمولاً بشارت دهندههای محصولات و برند شما بهترین بازاریابهای شما نیز محسوب میشوند؛ چرا که از آنجایی که درآمدی از شرکت شما کسب نمیکنند و در عین حال، شور و اشتیاق بالایی دارند، شک و گمان کمتری نسبت به گفتههایشان به وجود میآید. این یعنی که مبشران واقعی، شانس منحصر به فردی برای تبدیل مشتریان بالقوه به مشتریان بالفعل و حتی مبشران جدید دارند. به علاوه، با وجود افزایش کیفیت مشتریان جذب شده، هزینه جذب آنها کاهش مییابد.
» مبشران به مشاوران رایگانی برای برند شما تبدیل میشوند
مبشران برند هر جا که لازم باشد نقش مشاور به خود میگیرند و از ارائه توصیهها و ایدههای سازنده خود دریغ نمیکنند. از این طریق، علاوه بر اینکه باری از دوش شرکت و تیم پشتیبانی شما برداشته میشود، یک شبکه مفید و مشتاق از علاقمندان دوآتشه برای برندتان شکل میگیرد که میتوانید به آن تکیه کنید.
» بازاریابی بشارتی یک جامعه فعال از مشتریان علاقمند و مشتاق به وجود میآورد
مشتریان راضی و مبشر با ارائه توصیههای خود به دیگران و جذب آنها به عنوان مشتری یا یک مبشر دیگر، یک جامعه فعال از مشتاقان برند شما به وجود میآورند که با استفاده از سیاستهای بازاریابی و برگزاری رویدادهای مختلف میتوانید به این جوامع شکل بدهید و بیشتر از آنها بهره برداری کنید.
» بازاریابی بشارتی یک منبع ارزشمند از مطالعات موردی و شواهد و نظرات مثبت برای شرکت شما ایجاد میکند
نظرات و شواهد مثبت استفاده از محصولات و خدمات از جمله منابع ارزشمند هر کسبوکار محسوب میشوند که با اتکا به آنها میتوان تردید مشتریان بالقوه نسبت به تعامل یا خرید را برطرف کرد. بهترین تولیدکنندگان این منابع افرادی هستند که نسبت به برند و محصولات شما اشتیاق بیشتری دارند (مبشران). اگر مجموعهای از این منابع در دسترس مخاطب هدف شما باشد، به راحتی میتواند تحقیقات خود را انجام بدهد و حتی خودش با مبشران ارتباط برقرار کرده و بدون نیاز به تماس با شما پاسخ تمام پرسشهای خود را به صادقانهترین شکل ممکن دریافت کند.
چگونه از استراتژی بازاریابی بشارتی برای در کسب و کار اینترنتی استفاده کنیم؟
» تمرکز روی برندسازی
اولین نکتهای که باید به آن توجه داشته باشید، برندسازی است. برندسازی یکی از دو هدف اصلی نهایی هر مدل بازاریابی است. و اگر قصد دارید در هر تاکتیک بازاریابی به موفقیت برسید، لازم است که به برندسازی کسب و کار اینترنتی خود توجه داشته باشید.
پس بهعنوان مهم نکته در بازاریابی بشارتی باید گفت که؛ باید به سمتی بروید که تبدیل به یک برند در حوزه کسب و کار خود شوید. مواردی که در ادامه آنها را بررسی میکنیم همگی در راستای برندسازی نهایی شما هستند.
» ارتقاء کیفیت محصول و خدمات
مشتریهای مبلغ یا مبشر که قرار است محصول و خدمات شما را معرفی کنند، باید دلیلی برای این کار داشته باشند. گفتیم که نه قرار است به آنها پولی بدهید نه کالایی. پس آنها چرا شما را توصیه و معرفی میکنند؟ چون بهشما اعتماد و در درجات بالاتر، اعتقاد دارند. چگونه به اعتماد و اعتقاد میرسند؟ وقتی که شما کیفیت بالایی را ارائه داده باشید. در کسب و کار اینترنتی فرقی نمیکند که شما محصول دارید یا نه. ممکن است شما ارائه دهنده یک سرویس باشید. به صورت کلی شما خدماتی را ارائه میدهید و باید این خدمات در بالاترین سطح باشد.
نباید انتظار داشته باشید که افراد یک محصول یا خدمات معمولی را تبلیغ و توصیه کنند. پس کیفیت بسیار مهم است. در واقع مبشران برند شما، کیفیت شما را معرفی میکنند. بهخاطر کیفیت شما با دیگران بحث میکنند. اگر کیفیت وجود نداشته باشد، دلیلی برای معرفی و پیشنهاد نیست. اولین استراتژی که باید برای پیاده سازی بازاریابی بشارتی آن را در دستور کار خود قرار دهید، ارتقاء کیفیت خدمات است. در هر حوزهای که فعالیت میکنید، باید بهترین را ارائه دهید. شاید کسب و کار اینترنتی شما یک وبسایت آموزشی یا خبری باشد. یعنی در حوزه محتوا کار میکنید. محصول و خدمات شما دقیقا همان محتوایی میشود که آن را تولید میکنید. تولید محتوا با کیفیت باید هدف اولیه شما باشد.
» خلاقیت و رفتن به سمت نوآوری
اگر هم در در کیفیت به بالاترین سطح برسید، یعنی به نهایت تکنیک تولید و ارائه آن محصول، آن خدمات و آن سرویس رسیدهاید. پس دیگران هم میتوانند به آن دست یابند. چیزی که میتواند شما را متمایز و خاص کند، خلاقیت شما است. خلاقیت در تولید محصول، و هم خلاقیت در ارائه آن. البته هر کدام به صورت جداگانه میتوانند انجام شوند. اما اگر هم در تولید خلاقیت داشته باشید و هم در ارائه قطعا بهترین تاثیر را خواهید گذاشت. در مقالات سایت فوربو کمتر به این موضوع پرداختهایم، اما حتما در آینده مقالاتی را به این مورد اختصاص خواهیم دارد. اما به صورت کلی بهعنوان یک پیشنهاد؛ همیشه سعی کنید کمی بهتر از قبل باشید. یعنی زمانی که استانداردترین حالت محصول و خدمات و سرویس خود رسیدید، کمی بیشتر روی آن وقت بگذارید و سعی کنید فقط یکم آن را بهتر کنید.
» توجه به رضایت مشتری
رضایت مشتری هم از دیگر مواردی است که میتواند به مسیر بازاریابی بشارتی شما کمک کند. شما طبیعتا باید مشتری را راضی کنید. بخشی از این رضایت بهواسطه خود محصول و کیفیت آن ایجاد میشود. اما بخش دیگر که میتواند اهمیت بیشتری هم داشته باشد، مربوط به پس از خرید است. شما در هر حالت باید حواستان به مشتری باشد. همیشه در دسترس آن باشید تا هر نیازی که داشت بتواند آن را با شما در میان بگذارد. به این مورد در ادامه مقاله خواهیم پرداخت اما بهصورت کلی توجه به مشتری و ایجاد یک رابطه موثر است. برای ایجاد یک رابطه با کاربر که در نهایت منجر به افزایش رضایت مشتری میشود. و این افزایش رضایت مشتری هم به مسیر بازاریابی بشارتی شما را سرعت میدهد، توصیه میشود مقاله بازاریابی رابطهای را در سایت فوربو مطالعه کنید.
» پشتیبانی مستقیم
مورد آخر یعنی پشتیبانی مستقیم، هم به رضایت مشتری ارتباط دارد. شما باید همیشه در دسترس کاربر باشید. وقتی کسی از شما خریدی انجام میدهد، باید بتواند هر سوالی که پس از خرید برایاش پیش میآید را از شما بپرسد. پشتیانی پس از فروش و در اصل پس از پرداخت، بسیار اهمیت دارد. این مورد اگر همیشگی باشد، و شما در مسیر حیات کسب و کارتان همیشه پشتیبانی خوبی داشته باشید، بر سر زبانها خواهید افتاد. این مورد بسیار بدیهی است. هرکسی که از یک سرویس استفاده کند و نیاز به پشتیبانی داشته باشد، و پشیتبانی خود هم دریافت کند، حتما تجربهاش را با دیگران بهاشتراک خواهد گذاشت. همانطور که از عنوان از بخش مشخص است، پشتیبانی مستقیم مدنظر است. یعنی مستقیما با آن ارتباط برقرار کنید. در مقاله ترندهای دیجیتال مارکتینگ هم به این مورد اشاره کردیم. اینکه شما در رسانههای اجتماعی مستقیما با افراد و با حساب شخصی آنها گفتگو کنید. و مشتری در همان محیط جواش را بگیرید، روی اعتمادسازی بسیار اهمیت دارد. و اعتمادسازی هم در نهایت به برندسازی شما کمک میکند. و برندسازی هم دقیقا همان چیزی است که در اولین مورد به آن برای رسیدن به بازاریابی بشارتی به آن اشاره کردیم.
چگونه بازاریابی بشارتی را تشکیل دهیم؟
کمی صبر کنید. قبل از اینکه به دنبال شروع بازاریابی بشارتی باشید، باید بدانید که این بازاریابی بصورت طبیعی تشکیل میشود و شروع به فعالیت میکند. حتی در بسیاری از مواقع در برخی از برندهای بدون هیچگونه برنامهریزی قبلی این بازاریابی وارد صحنه میشود. اما در مسیر شروع و فعالیت مبشران برند، راهکارها و فرآیندهایی وجود دارد که میتواند باعث سرعت بخشیدن و بهبود آنها شود. در اینجا باهم نگاهی به برخی از این راهکارها میاندازیم:
» خدمات پس از فروش، نقطهی عطف بازاریابی بشارتی
تعامل با مشتریان از بهترین ترفندها برای تبدیل مشتریان به مبشران برند است. همواره به یاد داشته باشید که برندی در عرصهی برندسازی به موفقیت خواهد رسید که به بازخورد مشتریان در استفاده از خدمات و محصولات خود گوش دهد. با این حرکت شما با یک تیر دو نشانه را خواهید زد. یک آنکه از نقاط ضعف و قوت محصولات و خدمات خود نسبت به رقبا آشنا خواهید شد و دوم آنکه به مشتریان خود نشان خواهید داد که برای آنها اهمیت بالایی قائل هستید. قدم برداشتن در راستای حل مشکلات مشتریان و اهمیت دادن به آنها باعث میشود که مشتریان شما احساس بسیار بهتر و قویتری نسبت به برند شما پیدا کنند. این احساسات همان نیروی محرکهایست که مشتریان شما را به مبشران برند تبدیل خواهد کرد.
» از کارکنان و کارمندان خود غافل نشوید
شاید بیراه نیست اگر بگوییم رضایت کارمندان و کارکنان مهمترین اولویت در هر بیزنس و تجاری است. چرا که کارمندان شما همان افرادی هستند که بصورت مستقیم با مشتریان شما در ارتباط هستند. در صورت عدم رضایت کارمندان از وضعیت مدیریت یا موارد دیگر، ارتباط آنها با مشتریان دچار مشکل خواهد شد. در مورد بازاریابی بشارتی نیز، اگر مشتریان با برخورد سرد کارکنان شما مواجه شوند دچار دلزدگی خواهند شد و رضایت خود را از برند شما از دست خواهند داد. بنابراین این دسته از مشتریان هرگز تبدیل به مبشران شما نخواهند شد.
» آسانسازی، کلید باز کردن قفل بازاریابی بشارتی
ما در حال حاضر در دنیای مدرن ارتباطات زندگی میکنیم. دنیای راحت و سهلی که زندگی بشر را آسان نموده است. به همین منظور هرگونه پیچیدگی در امر خرید و فروش محصولات، ارتباط با پشتیبانی، تعامل با مشتریان و مبشران و … باعث دلزدگی افراد در استقبال از برند شما میشود. در بازاریابی بشارتی نیز این موضوع صادق است. باید در همه حال زمینه اشتراک گذاری تولید محتوای سایت خود را برای مبشران آسانسازی کنید. به عنوان مثال داشتن یک وبسایت با سئو بالا که کاربر در استفاده از آن دچار سردرگمی نشود میتواند خشنودی مبشران شما را به همراه داشته باشد. خرید آسان و بدون دغدغه، اشتراک گذاری آسان محتوا در شبکههای اجتماعی، ارتباط سریع و مطمئن با پشتیبانی و… از جمله مواردی است که باید برای مخاطبان شما به سادهترین و راحتترین حالت ممکن انجام شود.
» صداقت اصل اساسی بازاریابی بشارتی
هیچ بار کجی به مقصد نخواهد رسید. در صورتی که از اصل صداقت برای معرفی محصول و برند خود استفاده نکنید، شکست شما در بازاریابی بشارتی حتمی خواهد بود. وقتی مخاطب شما پس از خرید از شما احساس فریبخوردگی کند علاوه بر آنکه دیگر به سراغ شما نخواهد آمد، از تبلیغ شما نیز بطور کلی منصرف خواهد شد. برای همین موضوع است که در اصول تبلیغ نویسی شرکتهای بزرگ دقت و ظرافت خاصی دیده میشود. چرا که آنها بر روی بازاریابی بشارتی برای فروش محصولات خود بسیار حساب میکنند و قصد ندارند با یک کوتاهی و یا سهلانگاری در معرفی محصولات و خدمات، این موقعیت عالی را از دست بدهند.
» حل مشکل مشتریان ناراضی
در مقابل اهمیت دادن به مشتریان و بازخورد آنها، عدم توجه به مشکلات مشتریان در حوزهی بازاریابی بشارتی باعث میشود که هرآنچه رشتهاید، پنپه شود. افراد ناراضی به مقابله با مبشران برند شما بر خواهند آمد. نارضایتی آنها باعث کند شدن بازاریابی بشارتی شما یا حتی از بین رفتن آن میشود. چرا که در تحقیقات ثابت شده است که تبلیغات منفی بسیار سریعتر از تبلیغات مثبت بر روی یک برند و فعالیت برندسازی آن تاثیر میگذارد. اما نباید نگران بود. چرا که از همین مشتریان ناراضی میتوان متعصبترین مبشران را ساخت. کافیست که در سریعترین زمان ممکن به برطرف کردن مشکلات و نارضایتی این دسته از مشتریان اقدام کنید و تدابیری را در نظر بگیرید که این مشکلات دیگر برای این دسته از مشتریان رخ ندهد. همین موضوع باعث میشود که این افراد ناراضی با دریافت خدمات شما تبدیل به مبشرانی پر اشتیاق شوند و به تعریف و تمجید خدمات و محصولات شما بپردازند.
» تعامل با مشتریان در شبکههای اجتماعیپ
یکی از نکات مهم در برندسازی فراهم کردن یک بستر مناسب برای تعامل پیوسته با مخاطبان و مشتریان است. حضور در شبکههای اجتماعی بدون ایجاد مزاحمت برای مخاطبان و مشتریان، میتواند همان فاکتوری باشد که مشتریان شما را به مبشران تبدیل خواهد کرد. در این زمینه گوش دادن به شکایات مشتریان، انتقادات و پینشهادات آنها میتواند سکوی پرتاب شما برای پیشرفت در بازاریابی بشارتی باشد. البته از همه این موارد به کنار، طرح سوالات خاص و البته مورد نیاز از جانب شما و شرکت کردن مخاطبان و مبشران در پاسخگویی به آن، می تواند میزان تعامل و صمیمیت مبشران با شما را افزایش دهد. این طرح سوالات باعث میشود تا افراد بیشتری از طریق مبشران شما وارد صحنه شوند و اقدام به پاسخگویی و شرکت در تعاملات کنند. افرادی که در آیندهی نزدیک تبدیل به مشتری و سپس به مبشران جدید شما خواهند شد.
» رقبا را از گود خارج کنید
نیاز آنچنانی به توضیح نیست. شما تنها زمانی میتوانید در بازاریابی بشارتی موفق شوید که برند شما یا محصولات و خدمات شما حرفی برای گفتن داشته باشند. باید کیفیت محصولات شما آنچنان فاصلهای از سایر رقبا گرفته باشد که مخاطبان شما به خودی خود تبدیل به مبشران برند شما شوند. اما گاهی پیش میآید که مدیران شرکتها یا صاحبان برندها در سردرگمی آن بسر میبرند که چگونه باید کیفیت محصولات را ارتقا داد؟ چگونه میتوان رقبا را شکست داد؟ از ابتدای همین مقاله تا همینجا چندین بار صحبت استفاده از پیشنهادات و انتقادات مشتریان و حتی مبشران برند را کردیم. بهترین جایی که میتوانید متوجه ایرادات خود شوید فقط نقطه نظرات مبشران و مشتریان است. آنها چون برای محصولات و خدمات شما هزینه میکنند، با دقت و وسواس بیشتری آنها را وارسی میکنند. بنابراین انتقادات و پیشنهادات آنها همان چیزیست که شما در مراحل ارتقای کیفیت محصولات خود کم دارید.